Król zieleniny, czyli kilka słów o jarmużu

Jarmuż jest wszystkim znany, ale czy lubiany? Pewnie zdania są podzielone. Jednakże, jedno jest pewne, obecne pokolenie pokochało ten zielony przysmak. W moim wypadku, pierwszy raz poznałam jarmuż, gdy moja babcia uprawiała go „dla ozdoby” w swoim ogródku. Nie był konsumowany, jedynie miał cieszyć oko. Dwadzieścia lat później, jarmuż wrócił na salony z wielkim rozmachem w postaci dodatku do koktajli, do sałatek czy jako czipsy. 

Przepis na chipsy z jarmużu jest tak prosty jak jego uprawa:

Chrupiące czipsy wg Marty Dymek (przepis pochodzi z książki jej autorstwa: „Jadłonomia”) + link do bloga: Jadlonomia:

Składniki:

·       1 pęczek jarmużu (5 liści)

·       2 łyżki oleju

·       ½ łyżeczki skórki otartej z cytryny

·       ¼ łyżeczki chili

·       Szczypta soli

·       Szczypta czarnego pieprzu

Przygotowanie:

Piekarnik rozgrzać do 200 C. Jarmuż umyć i osuszyć. Wykroić grube łodygi, a liście podzielić na kawałki o wielkości 2-3 centymetrów.

Podzielone liście włożyć do dużej miski i dokładnie natrzeć olejem i przyprawami

Na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia ułożyć liście ciasno, ale w taki sposób, żeby na siebie nie nachodziły. Piec około 5 minut, pilnując, żeby czipsy się nie przypaliły. Można je przechowywać w papierowej torebce nawet do kilku tygodni.

Wskazówka: podobne czipsy można też przygotować z białej i czerwonej kapusty, brukselki albo liści kalafiora. Ważne jest, aby liście miały podobną wielkość i grubość.

Źródło: M. Dymek, Jadłonomia. Kuchnia roślinna. 100 przepisów nie tylko dla wegan. Wyd. Dwie Siostry, Warszawa 2014, 53 s.

Dziadek mróz

Przyglądając się jarmużowi trzeba wspomnieć, że wywodzi się z rodziny kapustowatych. Co ciekawe, to właśnie jarmuż jest najstarszym przodkiem wszystkich kapust. Nie każdy wie, że jest rośliną dwuletnią, która w drugim roku zakwita. Charakteryzuje się niezwykłą wytrzymałością na mrozy (-15 stopni) i jest gotowy na zbiory przez całą zimę. To właśnie po pierwszych przymrozkach warzywo to jest szczególnie smaczne (traci swoją goryczkę). W czasie zimy, jest zielonym skarbem pośród uśpionych roślin i tak jak u mojej babci, zdobi ogród swoimi kędzierzawymi liśćmi.

Superpokarm

Jarmuż jest uznawany za superpokarm, który ma za zadanie budować naszą superodporność. Zwiększone bogactwo białka, witaminy C, karotenu, witaminy z grupy B, PP, E, K i H, soli mineralnych, wapnia, fosforu, żelaza, potasu i magnezu znacząco wyróżnia jarmuż spośród wszystkich kapustnych. 

Najważniejsze superpokarmy budujące odporność
·      Jarmuż/kapusta ogrodowa/musztardowiec indyjski ·      Rukola/rzeżucha ·      Zielona sałata i kapusta głowiasta ·      Brokuły i brukselka ·      Marchew i pomidory	·      Cebula i czosnek ·      Grzyby ·      Owoce granatu ·      Owoce jagodowe (wszystkie rodzaje) ·      Ziarna (lnu, szałwii argentyńskiej, sezamu i słonecznika)

Źródło: dr J. Fuhrman, Superodporność. Jak z posiłku czerpać zdrowie., Wyd. Vital, Białystok 2012, 110 s.

Uprawa i pielęgnacja
Na tle wszystkich warzyw kapustnych, jarmuż ma najmniejsze wymagania. Omawiana roślina najczęściej uprawiana jest z nasion, preferuje przepuszczalną, żyzną i próchniczą glebę, zawierającą wapń. Lubi być w pełnym słońcu. Uprawiając jarmuż należy utrzymywać wysoką wilgotność gleby. Nasiona wysiewa się do pojemników lub gruntu od drugiej połowy maja do połowy czerwca. Idealnym przedplonem są rośliny strączkowe, ziemniaki oraz sałata. Korzystnym sąsiadami w uprawie mieszanej jest radiczio, cykoria oraz buraki czerwone. Dopiero po czterech latach można sadzić jarmuż w tym samym miejscu. 

Kiełki - uprawa domowa

Dla zwolenników bardziej domowych metod uprawy roślin, dobrym pomysłem jest produkcja własnych kiełków jarmużu. W porze zimowej, warto korzystać ze wszystkich możliwości posilenia się zieloną mocą  pochodzącą z roślin. Kiełki jarmużu charakteryzują się bogactwem w witaminę A, K i C, a także w sód, potas i żelazo. Ponadto, w okresie zimowych przeziębień, jarmuż wspomaga odporność organizmu. Ostry smak kiełków dobrze komponuje się w sałatkach, surówkach czy z innymi warzywami na kanapkach. 

Jak kiełkować nasiona jarmużu?Należy namoczyć je w wodzie na ok. 12 godzin. Następnie przepłukać,  umieścić w słoiku z gazą lub kiełkownicy (jeżeli posiadamy) i przepłukiwać 1-2 razy dziennie przez 4-5 dni.

Smacznego! :-) podziel się w komentarzu Twoimi przysmakami z jarmużem - zdjęcia są bardzo mile widziane :-)